کد مطلب:547 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:308
موارد مصرف خمس، کسب اجازه، هدیه و شهریه حوزوی
س 1013: بعضی از اشخاص از طرف خود اقدام به پرداخت قبض آب و برق سادات می كنند، آیا احتساب آن از خمس جایز است یا خیر؟
آنچه را تاكنون به قصد سهم سادات پرداختند، مورد قبول است، ولی برای موارد بعدی، قبل از پرداخت، لازم است كسب اجازه كنند.
س 1014: آیا حضرتعالی مصرف ثلث سهم مبارك امام علیه السلام را برای خرید و توزیع كتابهای دینی، اجازه می فرمائید؟
اگر وكلای مجاز ما تهیه و توزیع كتابهای مفید دینی را لازم بدانند، جایز است كه از ثلثی كه مجاز به صرف آن در موارد معین شرعی هستند، آن كار را انجام دهند.
س 1015: آیا جایز است سهم سادات به علویه فقیری كه ازدواج كرده و فرزندانی دارد ولی شوهرش غیر علوی و فقیر است، داده شود، و آیا او می تواند آن را صرف فرزندان و شوهرش نماید؟
اگر شوهر بر اثر فقر نتواند نفقه همسرش را بدهد و همسر وی هم شرعا فقیر باشد، می تواند برای رفع نیازش، سهم سادات بگیرد و آن را برای خود و فرزندان و حتی شوهرش مصرف كند.
س 1016: گرفتن سهم امام «علیه السلام» و سهم سادات توسط اشخاصی كه علاوه بر شهریه حوزه درآمدهای دیگری كه برای تأمین زندگی آنها كافی است داشته باشند، چه حكمی دارد؟
كسی كه شرعا مستحق نبوده و مشمول مقررات شهریه حوزه هم نباشد، گرفتن سهمین برای او جایز نیست.
س 1017: زن علویه ای ادعا می كند كه پدرش در پرداخت هزینه خانواده اش كوتاهی نموده و مجبور به گدائی در كنار مساجد شده اند تا از این طریق مالی به دست آورده و مصرف كنند. اهالی منطقه هم آن سید را فردی ثروتمند، ولی خسیس نسبت به خانواده اش می دانند، آیا دادن نفقه آنان از سهم سادات جایز است؟ و بر فرض كه پدر بگوید كه بر من فقط دادن هزینه پوشاك و خوراك واجب است، ولی پرداخت بقیه مخارج مثل لوازم اختصاصی زنان و پول روزانه كودكان، واجب نیست، آیا می توان به مقدار رفع احتیاج از سهم سادات به آنان داد؟
در صورت اول اگر نمی توانند نفقه خود را از پدرشان بگیرند، جایز است به مقدار نفقه از سهم سادات به آنان داده شود. همچنین در صورت دوم، اگر علاوه بر خوراك و پوشاك، به چیز دیگری كه مناسب حالشان است، نیاز داشته باشند، جایز است به مقدار رفع نیاز از سهم سادات به آنان پرداخت شود.
س 1018: آیا اجازه می فرمائید كه افرادی خودشان سهم سادات را به سادات فقیر بدهند؟
كسی كه سهم سادات بر عهده اوست، واجب است در پرداخت آن به مستحقین اجازه بگیرد.
س 1019: آیا مقلدین حضرتعالی در مصرف خمس می توانند سهم سادات را به سید فقیر بدهند یا اینكه باید همه خمس یعنی سهم سادات و سهم امام «علیه السلام» را تحویل وكیل شما بدهند تا در موارد شرعی آن مصرف كند؟
در این رابطه فرقی بین سهم سادات و سهم مبارك امام «علیه السلام» نیست.
س 1020: آیا حقوق شرعی (خمس، ردّ مظالم، زكات) از شؤون حكومت است یا خیر؟ و كسی كه خمس بر عهده اوست، آیا می تواند خودش سهم سادات و ردّ مظالم و زكات را به افراد مستحق بدهد؟
در زكات جایز است كه خودش آنها را به فقرای متدین و عفیف بدهد، و در ردّ مظالم أحوط آن است كه با اذن حاكم شرع باشد، ولی در خمس واجب است كه همه آن را به دفتر ما و یا به یكی از وكلای مجاز ما تحویل دهد تا در موارد شرعی كه برای آن مقرر شده، مصرف شود، و یا در پرداخت آن به مستحقین اجازه بگیرد.
س 1021: آیا ساداتی كه دارای شغل و كسبی هستند، استحقاق خمس دارند یا خیر؟ امیدوارم توضیح فرمائید.
اگر درآمد آنان برای زندگی شان به طور متعارف و مناسب با شأن عرفی شان كافی باشد، مستحق خمس نیستند.
س 1022: جوانی بیست و پنج ساله و كارمند هستم، تا به حال مجرد بوده و با پدر و مادرم زندگی می كنم، پدرم پیرمردی كهنسال و از كار افتاده است كه درآمدی ندارد و چهار سال است كه همه مخارج زندگی را من تأمین می كنم. با توجه به اینكه نمی توانم هم خمس درآمد سالانه را بدهم و هم مخارج زندگی را تأمین كنم، و مبلغ نوزده هزار تومان هم از خمس درآمد سالهای قبل بدهكارم و آن را یادداشت كرده ام تا بعدا بپردازم، خواهشمندم توضیح فرمائید كه آیا جایز است خمس درآمدهای سال را به نزدیكان خود مثل پدر و مادر بدهم؟
اگر پدر و مادر شما قدرت مالی اداره امور زندگی خود را ندارند و شما توانائی كمك به آنان را دارید، كمك به آنان بر شما واجب می شود، و آنچه را كه جهت تأمین نفقه آنان می پردازید، جزو مؤونه شما محسوب است، ولی شرعا نمی توانید آن را به جای خمس كه دادن آن هم واجب است، حساب نمائید.
س 1023: مبلغی بابت سهم مبارك امام «علیه السلام» بر عهده من است كه باید آن را به حضرتعالی بپردازم، و از طرفی مسجدی هست كه احتیاج به كمك دارد، آیا اجازه می فرمائید كه مبلغ مزبور را به امام جماعت آن مسجد بدهم تا در ساختمان و تكمیل آن مصرف نماید؟
در حال حاضر، سهمین مباركین برای اداره حوزه های علمیه مورد نیاز است. برای ساختمان مسجد و تكمیل آن می توان از كمك های مؤمنین استفاده كرد.
س 1024: با توجه به اینكه احتمال می دهیم پدر ما در زمان حیات خمس اموال خود را به طور كامل نپرداخته باشد، و ما قطعه ای از زمین های او را برای ساخت بیمارستان بخشیده ایم، آیا می توان آن زمین را از خمس اموال متوفّی حساب كرد؟
زمین مذكور به عنوان خمس محسوب نمی شود.
س 1025: در چه مواردی بخشیدن خمس به كسی كه آن را می دهد، جایز است؟
سهم مبارك امام علیه السلام و سهم سادات، قابل بخشش نیست.
س 1026: شخصی در پایان سال خمسی، به طور مثال صد هزار تومان زائد بر مؤونه دارد كه خمس آن را داده است، اگر در سال بعد مقدار آن به صد و پنجاه هزار تومان برسد، آیا در سال جدید باید خمس پنجاه هزار تومان را بپردازد یا اینكه باید دوباره خمس صد و پنجاه هزار تومان را بدهد؟
اگر مالی كه خمس آن داده شده، در سال جدید مصرف نشود و باقی بماند، دوباره خمس ندارد، و اگر درآمد آن سال به طور مشترك با مال مخمس در مؤونه سال مصرف شود، واجب است كه خمس باقیمانده در پایان سال به نسبت غیر مخمّس به مخمّس پرداخت شود.
س 1027: طلاب علوم دینی كه هنوز ازدواج نكرده اند و مسكنی ندارند، اگر درآمدی از طریق تبلیغ و كار یا سهم امام علیه السلام داشته باشند، آیا مشمول خمس است یا اینكه می توانند بدون پرداخت خمس، آن را به این دلیل كه از وجوب خمس استثنا شده، برای هزینه های ازدواج پس انداز كنند؟
حقوق شرعی كه از طرف مراجع به طلّاب محترمی اهدا می شود كه مشغول تحصیل در حوزه های علوم دینی هستند، خمس ندارد، ولی سایر درآمدهائی كه از راه تبلیغ و كار دارند، اگر تا سر سال خمسی باقی بماند، خمس آن واجب است.
س 1028: اگر شخصی پس اندازی داشته باشد كه مخلوطی از مال مخمّس و غیر مخمّس است و گاهی از آن برای مخارج خود برداشت كرده و گاهی هم به آن اضافه می كند. با توجه به اینكه مقدار مال مخمّس معلوم است، آیا پرداخت خمس مجموع مبلغ باقیمانده واجب است یا اینكه باید فقط خمس مال غیر مخمّس را بدهد؟
واجب است كه خمس مبلغ باقیمانده را به نسبت مال غیر مخمّس به مخمّس، بپردازد.
س 1029: كفنی را خریده و چندین سال مانده است، آیا پرداخت خمس آن واجب است یا اینكه فقط پرداخت خمس قیمت خرید آن واجب است؟
پولی كه با آن كفن خریده، اگرمخمّس باشد، دیگر خمس ندارد وگرنه باید خمس كفن را بپردازد.
س 1030: من طلبه علوم دینی هستم، مقداری پول داشتم كه با آن و كمك دیگران و استفاده از سهم سادات و گرفتن قرض، توانستم خانه كوچكی بخرم و اكنون آن را فروخته ام، اگر بر پول آن سال بگذرد و خانه ای نخرم، آیا به آن پول كه آماده برای خرید خانه است، خمس تعلق می گیرد؟
خانه ای كه از شهریه حوزه علمیه و كمك افراد خیّر و حقوق شرعی دیگر و قرض خریداری شده، پول فروش آن خمس ندارد.
آنچه را تاكنون به قصد سهم سادات پرداختند، مورد قبول است، ولی برای موارد بعدی، قبل از پرداخت، لازم است كسب اجازه كنند.
س 1014: آیا حضرتعالی مصرف ثلث سهم مبارك امام علیه السلام را برای خرید و توزیع كتابهای دینی، اجازه می فرمائید؟
اگر وكلای مجاز ما تهیه و توزیع كتابهای مفید دینی را لازم بدانند، جایز است كه از ثلثی كه مجاز به صرف آن در موارد معین شرعی هستند، آن كار را انجام دهند.
س 1015: آیا جایز است سهم سادات به علویه فقیری كه ازدواج كرده و فرزندانی دارد ولی شوهرش غیر علوی و فقیر است، داده شود، و آیا او می تواند آن را صرف فرزندان و شوهرش نماید؟
اگر شوهر بر اثر فقر نتواند نفقه همسرش را بدهد و همسر وی هم شرعا فقیر باشد، می تواند برای رفع نیازش، سهم سادات بگیرد و آن را برای خود و فرزندان و حتی شوهرش مصرف كند.
س 1016: گرفتن سهم امام «علیه السلام» و سهم سادات توسط اشخاصی كه علاوه بر شهریه حوزه درآمدهای دیگری كه برای تأمین زندگی آنها كافی است داشته باشند، چه حكمی دارد؟
كسی كه شرعا مستحق نبوده و مشمول مقررات شهریه حوزه هم نباشد، گرفتن سهمین برای او جایز نیست.
س 1017: زن علویه ای ادعا می كند كه پدرش در پرداخت هزینه خانواده اش كوتاهی نموده و مجبور به گدائی در كنار مساجد شده اند تا از این طریق مالی به دست آورده و مصرف كنند. اهالی منطقه هم آن سید را فردی ثروتمند، ولی خسیس نسبت به خانواده اش می دانند، آیا دادن نفقه آنان از سهم سادات جایز است؟ و بر فرض كه پدر بگوید كه بر من فقط دادن هزینه پوشاك و خوراك واجب است، ولی پرداخت بقیه مخارج مثل لوازم اختصاصی زنان و پول روزانه كودكان، واجب نیست، آیا می توان به مقدار رفع احتیاج از سهم سادات به آنان داد؟
در صورت اول اگر نمی توانند نفقه خود را از پدرشان بگیرند، جایز است به مقدار نفقه از سهم سادات به آنان داده شود. همچنین در صورت دوم، اگر علاوه بر خوراك و پوشاك، به چیز دیگری كه مناسب حالشان است، نیاز داشته باشند، جایز است به مقدار رفع نیاز از سهم سادات به آنان پرداخت شود.
س 1018: آیا اجازه می فرمائید كه افرادی خودشان سهم سادات را به سادات فقیر بدهند؟
كسی كه سهم سادات بر عهده اوست، واجب است در پرداخت آن به مستحقین اجازه بگیرد.
س 1019: آیا مقلدین حضرتعالی در مصرف خمس می توانند سهم سادات را به سید فقیر بدهند یا اینكه باید همه خمس یعنی سهم سادات و سهم امام «علیه السلام» را تحویل وكیل شما بدهند تا در موارد شرعی آن مصرف كند؟
در این رابطه فرقی بین سهم سادات و سهم مبارك امام «علیه السلام» نیست.
س 1020: آیا حقوق شرعی (خمس، ردّ مظالم، زكات) از شؤون حكومت است یا خیر؟ و كسی كه خمس بر عهده اوست، آیا می تواند خودش سهم سادات و ردّ مظالم و زكات را به افراد مستحق بدهد؟
در زكات جایز است كه خودش آنها را به فقرای متدین و عفیف بدهد، و در ردّ مظالم أحوط آن است كه با اذن حاكم شرع باشد، ولی در خمس واجب است كه همه آن را به دفتر ما و یا به یكی از وكلای مجاز ما تحویل دهد تا در موارد شرعی كه برای آن مقرر شده، مصرف شود، و یا در پرداخت آن به مستحقین اجازه بگیرد.
س 1021: آیا ساداتی كه دارای شغل و كسبی هستند، استحقاق خمس دارند یا خیر؟ امیدوارم توضیح فرمائید.
اگر درآمد آنان برای زندگی شان به طور متعارف و مناسب با شأن عرفی شان كافی باشد، مستحق خمس نیستند.
س 1022: جوانی بیست و پنج ساله و كارمند هستم، تا به حال مجرد بوده و با پدر و مادرم زندگی می كنم، پدرم پیرمردی كهنسال و از كار افتاده است كه درآمدی ندارد و چهار سال است كه همه مخارج زندگی را من تأمین می كنم. با توجه به اینكه نمی توانم هم خمس درآمد سالانه را بدهم و هم مخارج زندگی را تأمین كنم، و مبلغ نوزده هزار تومان هم از خمس درآمد سالهای قبل بدهكارم و آن را یادداشت كرده ام تا بعدا بپردازم، خواهشمندم توضیح فرمائید كه آیا جایز است خمس درآمدهای سال را به نزدیكان خود مثل پدر و مادر بدهم؟
اگر پدر و مادر شما قدرت مالی اداره امور زندگی خود را ندارند و شما توانائی كمك به آنان را دارید، كمك به آنان بر شما واجب می شود، و آنچه را كه جهت تأمین نفقه آنان می پردازید، جزو مؤونه شما محسوب است، ولی شرعا نمی توانید آن را به جای خمس كه دادن آن هم واجب است، حساب نمائید.
س 1023: مبلغی بابت سهم مبارك امام «علیه السلام» بر عهده من است كه باید آن را به حضرتعالی بپردازم، و از طرفی مسجدی هست كه احتیاج به كمك دارد، آیا اجازه می فرمائید كه مبلغ مزبور را به امام جماعت آن مسجد بدهم تا در ساختمان و تكمیل آن مصرف نماید؟
در حال حاضر، سهمین مباركین برای اداره حوزه های علمیه مورد نیاز است. برای ساختمان مسجد و تكمیل آن می توان از كمك های مؤمنین استفاده كرد.
س 1024: با توجه به اینكه احتمال می دهیم پدر ما در زمان حیات خمس اموال خود را به طور كامل نپرداخته باشد، و ما قطعه ای از زمین های او را برای ساخت بیمارستان بخشیده ایم، آیا می توان آن زمین را از خمس اموال متوفّی حساب كرد؟
زمین مذكور به عنوان خمس محسوب نمی شود.
س 1025: در چه مواردی بخشیدن خمس به كسی كه آن را می دهد، جایز است؟
سهم مبارك امام علیه السلام و سهم سادات، قابل بخشش نیست.
س 1026: شخصی در پایان سال خمسی، به طور مثال صد هزار تومان زائد بر مؤونه دارد كه خمس آن را داده است، اگر در سال بعد مقدار آن به صد و پنجاه هزار تومان برسد، آیا در سال جدید باید خمس پنجاه هزار تومان را بپردازد یا اینكه باید دوباره خمس صد و پنجاه هزار تومان را بدهد؟
اگر مالی كه خمس آن داده شده، در سال جدید مصرف نشود و باقی بماند، دوباره خمس ندارد، و اگر درآمد آن سال به طور مشترك با مال مخمس در مؤونه سال مصرف شود، واجب است كه خمس باقیمانده در پایان سال به نسبت غیر مخمّس به مخمّس پرداخت شود.
س 1027: طلاب علوم دینی كه هنوز ازدواج نكرده اند و مسكنی ندارند، اگر درآمدی از طریق تبلیغ و كار یا سهم امام علیه السلام داشته باشند، آیا مشمول خمس است یا اینكه می توانند بدون پرداخت خمس، آن را به این دلیل كه از وجوب خمس استثنا شده، برای هزینه های ازدواج پس انداز كنند؟
حقوق شرعی كه از طرف مراجع به طلّاب محترمی اهدا می شود كه مشغول تحصیل در حوزه های علوم دینی هستند، خمس ندارد، ولی سایر درآمدهائی كه از راه تبلیغ و كار دارند، اگر تا سر سال خمسی باقی بماند، خمس آن واجب است.
س 1028: اگر شخصی پس اندازی داشته باشد كه مخلوطی از مال مخمّس و غیر مخمّس است و گاهی از آن برای مخارج خود برداشت كرده و گاهی هم به آن اضافه می كند. با توجه به اینكه مقدار مال مخمّس معلوم است، آیا پرداخت خمس مجموع مبلغ باقیمانده واجب است یا اینكه باید فقط خمس مال غیر مخمّس را بدهد؟
واجب است كه خمس مبلغ باقیمانده را به نسبت مال غیر مخمّس به مخمّس، بپردازد.
س 1029: كفنی را خریده و چندین سال مانده است، آیا پرداخت خمس آن واجب است یا اینكه فقط پرداخت خمس قیمت خرید آن واجب است؟
پولی كه با آن كفن خریده، اگرمخمّس باشد، دیگر خمس ندارد وگرنه باید خمس كفن را بپردازد.
س 1030: من طلبه علوم دینی هستم، مقداری پول داشتم كه با آن و كمك دیگران و استفاده از سهم سادات و گرفتن قرض، توانستم خانه كوچكی بخرم و اكنون آن را فروخته ام، اگر بر پول آن سال بگذرد و خانه ای نخرم، آیا به آن پول كه آماده برای خرید خانه است، خمس تعلق می گیرد؟
خانه ای كه از شهریه حوزه علمیه و كمك افراد خیّر و حقوق شرعی دیگر و قرض خریداری شده، پول فروش آن خمس ندارد.